1.2 ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์

                1.2  ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์

                การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษยทุกวัยตั้งแตเกิดจนตาย มีปจจัยสําคัญที่เกี่ยวของทั้ง 3 เรื่องคือ พันธุกรรม สิ่งแวดลอม และโภชนาการ ทุกคนจึงควรเรียนรูเพื่อใหการเจริญเติบโตและพัฒนาการเปนไปตามวัย

                 1. พันธุกรรม (Heredity)

ลักษณะที่ถายทอดทางพันธุกรรม เปนลักษณะทางรางกายและจิตใจที่สืบทอดไปยัง

ลูกหลานได ตองเปนลักษณะที่บรรพบุรุษไดรับการสืบทอดมาจากบรรพบุรุษรุนกอน ๆ สวนความ

ผิดปกติที่เกิดขึ้นหลังจากการปฏิสนธิ เชน ตาบอด มีอวัยวะบางสวนพิการ เปนโรคลิ้นหัวใจรั่ว เปน

ตน ลักษณะผิดปกติเหลานี้ จึงไมใชความผิดปกติจากสาเหตุทางพันธุกรรม เมื่อมนุษยรูจักธรรมชาติ

ภายในตนเองมากขึ้น และชวยใหวงการแพทยเขาใจกลไกของการเกิดโรคหลายกลุม โดยเฉพาะโรค

ที่ถายทอดทางพันธุกรรม อันมีสาเหตุจากยีน (gene) หรือ โครโมโซม (Chromosome)

 ลักษณะที่ถายทอดทางพันธุกรรม ไดแก

1. ลักษณะทางกาย เชน สีผิว สีตา รูปราง

2. ลักษณะทางจิตใจและสติปญญา เชน อารมณ ความฉลาด

3. โรคทางกาย เชน เบาหวาน ตาบอดสี เลือดออกไมหยุด

4. โรคทางจิตบางประเภท เชน โรคจิตเภท

5. ชนิดของหมูเลือด (Blood group)

  สรุป

               พันธุกรรม เปนปจจัยที่มีผลตอการเจริญเติบโต และพัฒนาการของมนุษย เปน

ลักษณะทางรางกายที่ไดรับการถายทอดจากบรรพบุรุษสูลูกหลานตามโครโมโซม ที่แสดงออกใน

ลักษณะสีผิว สติปญญา ชนิดเลือด เปนตน

                                                สิ่งแวดลอม

              สิ่งแวดลอมมีอิทธิพลตอชีวิตตั้งแตการปฏิสนธิในครรภมารดาจนกระทั่งคลอด

ออกมาเปนทารก แลวเจริญเติบโตและพัฒนาผานวัยตาง ๆ ตามลําดับ สิ่งแวดลอมเปนองคประกอบที่มีอิทธิพลตอสุขภาพและการเจริญเติบโต แบงออกไดดังนี้

1. สิ่งแวดลอมกอนเกิด ไมใชเปนเรื่องที่เกี่ยวกับพันธุกรรม สิ่งแวดลอมนี้ไดแก

รางกายของมารดา สุขภาพของมารดาเปนสิ่งที่สําคัญที่อาจมีผลกระทบกระเทือนตอทารกในครรภ

โดยเฉพาะอาหาร การกิน และการปฏิบัติของมารดาในขณะตั้งครรภ

2. ภาวะทางโภชนาการ มีความสําคัญตอทารกในครรภ หากมารดาขาดสารอาหาร

ขณะตั้งครรภจะมีผลทําใหบุตรมีน้ําหนักแรกเกิดนอย ผลกระทบตอการเจริญเติบโตมากนอยเพียงใด

ขึ้นอยูกับระดับความรุนแรงและระยะเวลาของการขาดสารอาหารนั้น ๆ

3. โรคภัยไขเจ็บโรคตาง ๆ เชน หัดเยอรมัน จะมีผลตออัตราการเจริญเติบโตและ

พัฒนาการของเด็กนับตั้งแตอยูในครรภ เปนตน

4. ฐานะทางเศรษฐกิจ สภาพเศรษฐกิจยอมมีผลกระทบตอภาวะโภชนาการและ

สุขภาพของเด็กได

5. สุขภาพของผูเลี้ยงดู สภาพสังคมปจจุบันภาระการอบรมเลี้ยงดูเด็กมักตกอยูกับ

ผูอื่นที่ไมใชบิดา มารดา หากผูเลี้ยงดูมีสุขภาพที่ไมดี มีโรคติดตอเชนเปนวัณโรค เพราะเด็กจะติด

โรครายแรงและมีการเจริญเติบโตไมดีเทาที่ควร สงผลกระทบตอพัฒนาการดานอื่น ๆ

6. สิ่งแวดลอมทางสังคม

7. บริการสุขภาพ

สรุป

                 สิ่งแวดลอม เปนปจจัยที่มีผลตอการเจริญเติบโต และพัฒนาการของมนุษยตั้งแตการปฏิสนธิ

ในครรภจนกระทั้งคลอดออกมาเปนทารกและเจริญเติบโตผานวัยตาง ๆ ตามลําดับ สิ่งแวดลอมเหลานี้

เชน สุขภาพของมารดาในขณะตั้งครรภ อาจมีผลกระทบตอทารกในครรภ ฐานะทางเศรษฐกิจสิ่งแวดลอมทางสังคม เปนตน

โภชนาการ

การมีความรูเรื่องโภชนาการที่ถูกตอง จะทําใหทุกคนมีสุขภาพดีทั้งกายและใจทุกคน ซึ่ง

ควรเรียนรูหลักการบริโภคเพื่อสุขภาพที่ดีของคนไทย เรียกวา โภชนบัญญัติ 9 ประการ ดังนี้

1. กินอาหารครบ 5 หมู แตละหมูใหหลากหลาย และหมั่นดูแลน้ําหนักตัว

2. กินขาวเปนอาหารหลักสลับกับอาหารประเภทแปงเปนบางมื้อ

3. กินพืชผักใหมากและกินผลไมเปนประจํา

4. กินปลา เนื้อสัตวไมติดมัน ไข และถั่วเมล็ดแหงเปนประจํา

5. ดื่มนมใหเหมาะสมตามวัย

6. กินอาหารที่มีไขมันแตพอควร

7. หลีกเลี่ยงการกินอาหารรสหวานจัด และเค็มจัด

8. กินอาหารที่สะอาดปราศจากการปนเปอน

9. งดหรือลดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล

สรุป

การรับประทานอาหารโดยยึดหลักโภชนาการ ทําใหไดพลังงานและสารอาหารที่

เหมาะสมกับวัย เปนปจจัยสําคัญขอหนึ่งที่สงผลตอการเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษยทุกเพศ

ทุกวัย