ความหมาย ความสําคัญ และการแพรกระจายของเชื้อโรค
ความหมายและความสําคัญ โรคติดตอจัดเปนปญหาสาธารณสุขที่สําคัญของประเทศ
เมื่อเกิดการระบาดจะนํามาซึ่งความ สูญเสียสุขภาพ ชีวิต
และมีผลกระทบตอเศรษฐกิจของประเทศอยางมาก เพราะขณะเจ็บปวยบุคคลนั้น ไมสามารถเรียนหรือทํางานไดตามปกติ
ซึ่งจะทําใหเสียการเรียนและรายไดตามที่เคยไดรับ นอกจากนี้ ในขณะเจ็บปวยก็จะเปนภาระของบุคคลใกลชิดหรือคนในครอบครัวในการดูแลผูปวย
รวมทั้งเสียเงิน ในการรักษาพยาบาล ซึ่งในระดับชาติ
ประเทศชาติตองเสียงบประมาณในการดูแลรักษาผูปวย คา เวชภัณฑ คาบุคลากร
รวมถึงตองสรางอาคารสถานที่ในการดูแลผูปวย ซึ่งเปนการสูญเสียทรัพยากรที่ จะสามารถนําไปใชพัฒนาประเทศดานอื่น
ๆ ได โรคติดตอสวนใหญสามารถปองกันได หากทุกคน เห็นความสําคัญ
ตระหนักถึงอันตรายของโรคและมีสวนรวมในการปองกันแกไขปญหาโรคติดตอที่เกิดขึ้น
1.1
ความหมายของโรคติดตอ โรคติดตอ
หมายถึง โรคที่เกิดจากเชื้อโรคแลวสามารถติดตอจากคนไปสูบุคคลอื่นได หรืออาจติดตอระหวางคนสูคน
หรือสัตวสูคนได หรือติดตอระหวางสัตวดวยกันเองได โดยมีพาหะ เชน คน สัตว
หรือมีตัวกลางนําเชื้อโรค เปนตน โรคระบาดเปนโรคติดตอที่แพรกระจายไปยังคนอื่น
ๆ ไดรวดเร็ว บางโรคตองใช เวลาในการรักษาเปนเวลายาวนานและใชวิธีรักษาที่ซับซอน
สิ้นเปลื้องคาใชจายในการรักษาเปน จํานวนมาก
โดยโรคที่เปนสาเหตุของการเจ็บปวยและเสียชีวิตที่นับวาสําคัญ ไดแกไขมาลาเรีย
โรค ไขหวัดนก โรคซารส โรคอหิวาตกโรค และโรคไขหวัดใหญสายพันธุใหม 2009
ลักษณะของโรคติดตอ
1. เชื้อโรคสามารถแพรกระจายไปยังบุคคลอื่นไดอยางรวดเร็ว
2.
การแพรกระจายของโรคมักเกิดจากพฤติกรรมของบุคคลหรือปญหาสุขาภิบาล สิ่งแวดล้อม
3. มีอัตราการเจ็บปวยคอนขางสูงและโอกาสที่จะเกิดโรคเปนไดทุกเพศทุกวัย
โรคติดตอที่ควรทราบและตองแจงความ โรคติดตอที่ควรทราบมี
14
โรค ไดแก ไขทรพิษ กาฬโรค ไขเหลือง
โรคอหิวาตกโรค โรคบาดทะยักในเด็กเกิดใหม โรคคอตีบ โรคโปลิโอ โรคพิษสุนัขบา
โรคไขสมองอักเสบ ไขรากสาด ใหญโรคแอนแทรกซ โรคทริคิโนซีส โรคไขกาฬหลังแอน
โรคคุดทะราดระยะติดตอ
1.2
ชนิดของเชื้อโรค เชื้อโรคที่ติดตอไดแบงออกเปน
5
ชนิด คือ แบคทีเรีย ไวรัส ริกเกตเซีย รา ปรสิต แบคทีเรีย
จัดอยูในจําพวกพืชเซลลเดียว มีขนาดเล็กมากตองใชกลองจุลทรรศนขยาย จึงจะมองเห็นได
สามารถดํารงชีวิตอยูไดในสภาวะแวดลอมแทบทุกอยาง ไวรัส
ไมสามารถมองเห็นดวยตาเปลา ตองดูดวยกลองจุลทรรศนชนิดพิเศษ เชื้อไวรัส จะมีอยูทั่วไปในอากาศโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสมีหลายโรคเชน
ไขหวัด หัด ไขทรพิษ คางทูม ไขเลือดออก อีสุกอีใส เปนตน ริกเกตเซีย
มีขนาดเล็กกวาแบคทีเรีย สามารถมองเห็นดวยกลองจุลทรรศนมักอาศัยอยู รวมกับสิ่งมีชีวิตอื่น
ๆ เชน เห็บ หมัด เหา พยาธิไสเดือน เปนตน โรคทีเกิดจากเชื้อโรคชนิดนี้ไดแก
ไข รากสาดใหญ รา เปนเชื้อโรคที่จัดอยูในจําพวกพืช
สามารถมองเห็นไดดวยกลองจุลทรรศน เชน ยีสต สามารถนํามาใชในการทําขนมปง
แตสวนใหญทําใหเกิดโรคผิวหนังตาง ๆ เชน กลาก เกลื้อน น้ำกัดเทา ปรสิต จัดอยูในจําพวกสัตว
มีขนาดใหญกวาชนิดอื่น ๆ มีทั้งพวกเซลลเดียวและพวก หลายเซลล เชน เชื้อบิด
พยาธิใบไม พยาธิปากขอ พยาธิตัวตืด
1.3
การแพรกระจายของเชื้อโรค มี 2 ลักษณะคือ
1. การสัมผัสโดยตรง
หมายถึง การแพรจากแหลงหนึ่งไปยังแหลงหนึ่ง โดยไมมี พาหะเปนตัวนํา
สัมผัสโดยตรงจากผูปวย หรือน้ำลาย น้ำาเหลือง หนอง เลือด
เชื้อโรคเขาสูรางกายแลว ทําใหเกิดโรคได
2. การสัมผัสทางออม
หมายถึง การแพรโดยมีพาหะเปนตัวนํา เชน หากเชื้อโรค ปะปนอยูในน้ำ อาหาร
เมื่อเรารับประทานอาหาร ดื่มน้ำ หรือยุงกัด เชื้อโรคก็จะเขาสูรางกายได
การเขาสูรางกายของเชื้อโรค
การเขาสูรางกายของเชื้อโรคสามารถเขาสูรางกายได 6
ทางดวยกัน คือ
1. ระบบทางเดินหายใจ
เมื่อเราหายใจเอาเชื้อโรคที่ลอยอยูในอากาศเขาสูรางกายทํา ใหเกิดโรคได เชน
ปอดบวม ไขหวัด ไขหวัดใหญ วัณโรค เปนตน เมื่อไอหรือจามควรปดปาก ปด จมูก
นอกจากนี้การบวนน้ำลายหรือเสมหะสามารถทําใหเชื้อโรคแพรกระจายเขาสูรางกายได
2. ระบบทางเดินอาหาร
เชื้อโรคบางชนิดอาศัยอยูในน้ำและอาหาร เมื่อเรา รับประทานน้ำหรืออาหารที่มีเชื้อโรคเขาไปเชื้อโรคจะปนเปอนเขาสูรางกายทําใหเกิดโรคติดตอได
เชน อหิวาตกโรค บิด อุจจาระรวง
3. ผิวหนัง
เชื้อโรคบางชนิดสามารถเขาสูรางกายโดยผานผิวหนังไดโดยวิธีการตาง ๆ เชน 1) จากการรับเลือดหรือฉีดยา เชน
โรคเอดส โรคตับอักเสบชนิดบี 2) โดยการสัมผัส เชน โรคกลาก
โรคเกลื้อน 3) ถูกสัตวหรือแมลงกัด เชน ไขเลือดออก
ไขมาลาเรีย 4) เขาทางรอยขีดขวนหรือบาดแผล เชน บาดทะยัก
5) โดยการไชทะลุผานทางผิวหนัง เชน พยาธิปากขอ
4. ทางเพศสัมพันธ
ติดตอโดยการรวมประเวณีกับผูปวยทําใหติดโรคได เชน โรค เอดส กามโรค
5. ทางสายสะดือ
โรคที่ติดตอไดทางสายสะดือโดยติดตอจากมารดาสูลูกที่อยูใน ครรภ คือ ซิฟลิส
หัดเยอรมัน
6. ทางเยื่อบุตาง
ๆ เชื้อโรคบางชนิดสามารถเขาสูทางเยื่อบุตาง ๆ ได เชน เยื่อบุปาก เยื่อบุตา
ทําใหเกิดโรคเชื้อราในชองปาก โรคตาแดง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น